کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر در نیمه دوم سال ۱۳۸۰، با هدف بسترسازی برای مطالعات و پژوهش‌های تخصصی هنر و زیباشناسی و تامین اطلاعات و منابع مورد نیاز برای پژوهش‌های اعضای پیوسته و وابسته، گروه‌های تخصصی و پژوهشگران فرهنگستان هنر، در طبقه زیرین ساختمان قدیم فرهنگستان هنر واقع در کوچه لقمان‌الدوله ادهم، راه‌اندازی شد. نخستین مدیر این کتابخانه، مهرداد وحدتی دانشمند، تلاش کرد مجموعه‌ای از منابع اصلی مطالعات هنر و زیباشناسی در حوزه‌های مختلف تاریخ هنر، نقد هنر، مبانی فلسفی و زیباشناختی هنر، هنرهای ایرانی و اسلامی، مطالعات میان‌رشته‌ای هنر، شاخه‌های مختلف هنری و ... فراهم آورد.

در سال ۱۳۸۴، با انتقال فرهنگستان هنر به ساختمان جدید (واقع در تقاطع خیابان ولی‌عصر (عج) و خیابان آیت‌الله طالقانی)، کتابخانه فرهنگستان هنر نیز به طبقه چهارم نگارخانه‌های صبا انتقال یافت. این بنا، سازه‌ای بتنی با کاربری پارکینگ طبقانی بود که با ابتکار مدیران وقت به نگارخانه و کتابخانه تغییر کاربری یافت. به تدریج با توسعه فضا و تجهیزات کتابخانه و نیز واگذاری و ادغام «کتابخانه گفتگوی تمدن‌ها» در آن، کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر به یکی از مهم‌ترین و غنی‌ترین کتابخانه‌های هنر و علوم انسانی تبدیل شد. در دوره مدیریت هادی ربیعی، طرح یکپارچه­‌سازی منابع و ورود اطلاعات در پایگاه‌­های اطلاعاتی با الگوی رده‌بندی کتابخانه‌ای کنگره (LCC)، عضوگیری و ارائه خدمات به دانشجویان، هنرجویان، هنرمندان و هنرپژوهان آغاز  شد.

به همّت کارشناسان و مدیران کتابخانه، فعالیت و خدمات تخصّصی این کتابخانه گسترش یافت و به تدریج بخش‌های نشریات، پایان‌نامه‌ها، منابع دیجیتال، منابع دیداری، شنیداری و آرشیو و اسناد، به آن افزوده شد. پس از هادی ربیعی، در دوره مدیریت ناهید امیری و رزا ضرّابی، منابع دیجیتال و آرشیو فرهنگستان هنر سازمان‌دهی شد و در دسترس کاربران قرار گرفت. همچنین پایگاه نسخه‌شناسی و نسخه‌پژوهی هنری (معرفی نسخه‌های مصوّر فرهنگ ایرانی و اسلامی) به پایگاه‌های این کتابخانه افزوده شد.  

کتابخانۀ و مرکز اسناد فرهنگستان هنر از همان سال‌های نخست فعالیت خود، با بهره‌گیری از سامانه کتابخانه‌ای سیمرغ، و به کارگیری فناوری امانت خودکار (RFID) ارائه خدمات را تسهیل کرد. خدمات این کتابخانه در قالب بخش‌های زیر به کاربران ارائه می‌شود: 

• فراهم‌آوری و تامین منابع و اطلاعات هنر و علوم انسانی
• پردازش و سازماندهی منابع و اطلاعات
• فناوری اطلاعات و منابع دیجیتال
• اشاعه اطلاعات و خدمات کتابداری
• آرشیو و اسناد هنری 
• پژوهش و آموزش

در حال حاضر بیش از ۳۵۰۰۰ عنوان کتاب تخصصی هنر و علوم انسانی به زبان فارسی و بیش از ۴۳۰۰۰ عنوان به سایر زبان‌ها، و در مجموع بیش از ۱۰۰۰۰۰ نسخه در پایگاه منابع چاپی کتابخانه نگهداری می‌شود. 

افزون بر تأمین و فراهم‌آوری منابع از طریق خرید کتاب و مجلات (به‌ویژه در ایام نمایشگاه بین‌المللی کتاب و خرید کتاب از ناشران خارجی و نیز تامین برخی منابع در سفرهای خارجی مدیران فرهنگستان)، برخی از هنرمندان و پژوهشگران و مراکز، کتابخانه خود را به این کتابخانه اهدا کرده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به مجموعه‌های ارزشمند  زیر اشاره کرد:

• کتابخانه شخصی استاد محمود فرشچیان (استاد نگارگری ایرانی)
• کتابخانه شخصی استاد نیازمحمد نیازی (پدر فرش ترکمن)
• کتابخانه شخصی استاد حسن لطفی (استاد فلسفه)
• کتابخانه شخصی استاد منوچهر طیاب (مستندساز برجسته) 
• کتابخانه شخصی استاد منصوره حسینی (نقاش برجسته معاصر)
• کتابخانه شخصی استاد محمد علیپور جدی (پژوهشگر حوزه فلسفه و ادیان)
• کتابخانه مرکز گسترش سینما مستند و تجربی

این کتابخانه در حال حاضر بیش از ۵۰۰۰ کاربر تخصصی دارد که در دو گروه تعریف شده‌اند:

جامعه کاربری ۱: اعضای پيوسته و وابسته، اعضای گروه­‌های تخصصی، اعضای هيئت علمي، مديران، پژوهشگران و کارشناسان فرهنگستان هنر

جامعه کاربری ۲: اعضای هیئت علمی، دانشجویان و دانش‌­آموختگان دوره دکترای رشته­‌های هنری و رشته‌های مرتبط، پژوهشگران، نویسندگان، مترجمان برجسته هنر و رشته‌­های مرتبط