ایران، در طول تاریخ پرفراز و نشیبش، هجوم بیگانگان، بیدادها، آشفتگیها، و گسستهای تاریخی ـ اجتماعی بسیاری را از سر گذرانده است. گرچه، نابسامانیهای مداوم، سنت موسیقایی درباری را از قوام یافتن باز داشت، با این حال آمیختگی آن با فرهنگ عربی، مغولی، ترکی، هندی، و قفقازی به التقاط موسیقایی انجامید. تداوم سنت شعر درباری ایرانی، تا پیش از سده دهم میلادی، قابل پیگیری است؛ اما این موضوع درخصوص سنت موسیقایی درباری و خَلق و تداوم آن، توسط موسیقیدانان ایرانی، صدق نمیکند. در کتاب «آفرینش موسیقایی در ایران»، تغییر و تطور موسیقی از منظر اجتماعی و نظری، از دوره تیموریان تا پایان دوره قاجاریه (از سده پانزدهم تا اوایل سده بیستم میلادی)، بررسی شده است.
نویسنده وجوه بسیاری از ساخت موسیقی را در این دوره تاریخی ایران بررسی میکند؛ مراکز هنرپروری و حامیان موسیقی، نقش حامیان، نظریهپردازان موسیقی، رسالههای موسیقی، نهادهای اجتماعیِ موسیقیدانها، فرهنگ حرمسراها، و سیاق اجرای موسیقی از جمله آنهاست. در کتاب، گونههای مجالس موسیقایی و قالبهای اجرایی، از دورههای مختلف و در نسبت با جریانهای غربی، تغییرات سیاسی ـ اجتماعی، و همینطور دیگر فرهنگهای موسیقایی، با یکدیگر قیاس شده است. این کتاب، همچنین، ارتباط تاریخیِ میان موسیقی ایران و موسیقی نواحی مجاور آن را، همچون ترکیه، آذربایجان، افغانستان، و آسیای میانه، روشن میکند. این پژوهش، پیوند تاریخی بین موسیقی ایرانی و موسیقی نواحی همسایه، مانند مقام آذری، مقام عراقی، ششمقام تاجیکی ـ ازبکی و دوازده مقام اویغوری را روشن میکند. نویسنده در این کتاب طیف متنوعی از قطعات موسیقی دوره تیموری، صفوی، زند و قاجار را به بحث میگذارد.
فهرست مطالب کتاب:
Acknowledgment
Preface
PART I HISTORICAL AND SOCIAL CONTEXTS
1. Centers of Musical Patronage between the Fifteenth and Eighteenth Centuries
2. Courtesans and Concubines in Early Modern Iran
3. Musical Life in the Nineteenth Century
PART II MUSIC THEORIES AND PRACTICES
4. The Modal System
5. Rhythm
6. Musical Genres
Appendix
1: The Systematist Texts Appendix
2: The Non-Systematist Texts Appendix
3: An Account of the Modal System and Rhythmic Cycles in Non-Treatises Glossary Work Cited
Index
اطلاعات بیشتر را در وبگاه انتشارات دانشگاه ادینبورا ببینید.
|