به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، هم‌زمان با هفته کتاب و کتاب‌خوانی، نشست گفت‌وگو و هم‌اندیشی «بر آستان کتاب»، صبح یک‌شنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۳، با سخنرانی محمود مهرمحمدی، استاد دانشگاه تربیت‌مدرس؛ و محمـد جعفری‌قنواتی، عضو شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی؛ در کتابخانه و مرکز اسناد این فرهنگستان برگزار شد.

در ابتدای این نشست،  محمود مهرمحمدی، پژوهشگر حوزه آموزش و یادگیری، به مفهوم کتاب‌نخواندن نسل جدید و تأثیر مدرسه و نظام آموزشی در این موضوع پرداخت و پیشنهادهایی برای بهبود آن مطرح کرد.

او با بیان این‌که نظام آموزشی باید کارآمدتر و مطابق استانداردها عمل کند، گفت: کودکان نمی‌توانند متن را سریع و صحیح بخوانند. ابتدا این درد باید درمان شود تا بعدتر به خواندن و فهم کتاب بپردازند. کودکان تا نتوانند روان و صحیح بخوانند، قهراً به مطالعه میل پیدا نمی‌کنند.

او راهکارهایی چون گنجاندن فعالیت‌های ترویج کتاب‌خوانی در برنامه درسی همه مدارس به‌عنوان طرح درس عمومی، استفاده از معلمان اهل مطالعه، فضیلت‌بخشی به طرح پرسش و پرسشگری، چرخش در منابع آموزشی به‌سمت آموزش‌های داستان‌محور، و تقویت کتابخانه‌های مدرسه‌ای را از راه‌های جذب کودکان به خواندن کتاب دانست.

 
دومین سخنران این نشست، محمـد جعفری‌قنواتی، پژوهشگر فرهنگ و ادبیات عامه، بود که درباره تاریخ شفاهی عنوان کرد: میان عموم مردم گزاره اشتباهی وجود دارد که فرهنگ ما شفاهی است؛ اما با نگاهی عمیق به تاریخ و فرهنگ گذشته، نتیجه دیگری گرفته می‌شود که آن را نقض می‌کند. ابن‌ندیم می‌گوید فارسیان نخستین کسانی بودند که افسانه‌ها را مکتوب و در خزانه‌ها نگه‌داری می‌کردند. حافظه تاریخی ایرانیان پُر از مصداق‌های کتاب‌خوانی و کتاب‌نویسی از دوران پیش از اسلام تا دوران اسلامی و قرون معاصر است.

قنواتی، پس از ذکر مثال‌هایی از حضور نویسندگان و نسخه‌برداران مشهور ایرانی در طول تاریخ، در ادامه اضافه کرد: در بسیاری از افسانه‌ها، موضوعِ افسانه کتاب است و حتی موضوع بسیاری از چیستان‌ها و داستان‌های فرهنگ عامه ایرانی نیز کتاب و قلم است. در خواب وخواب‌گزاری نیز، قلم و نوشته و کتاب تعابیر بسیاری دارد و به آن پرداخته شده است. به‌طور کلی، می‌توان گفت درباره اکثر موضوعاتی که از گذشته تا به حال در جامعه ایران وجود داشته، از فرس‌‌نامه تا کبوتر و زنجیر و شطرنج، کتاب وجود دارد و اگر فرهنگ ما فرهنگی شفاهی بود، راجع به موضوعاتی به این کوچکی آثار مکتوب وجود نداشت و این گزاره غلط است.


در این نشست، همچنین مجيـد پروانه‌پور، استادیار و مدیر گروه نقد پژوهشکده هنر؛ بهنـام زنگی، هنرپژوه و سردبیر فصلنامه علمی‌تخصصی پژوهش هنر و رئیس مؤسسه صبا؛ محمـود فتح‌اللهی، مدرس و پژوهشگر تئاتر و هنرهای نمایشی؛ و سعيـد فرمانی، مدرس و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی؛ به بیان تجربه‌های تخصصی خود از شیوه‌‌های گزینش و مطالعه بهینه کتاب و روش تاملات و دریافت‌های معرفتی از متون ادبی و هنری و زمینه‌های کاربرد هنر برای ایجاد جذابیت‌های بصری در آماده‌سازی و نشر کتاب پرداختند.

در انتهای این نشست، از مهرداد وحدتی‌دانشمند، اولین مدیر کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر، و کارشناسان و کتابداران کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان هنر قدردانی شد.